De nieuwsbrief van Lourens Stuifbergen geeft informatie over nieuwe uitgaven en publicaties met betrekking tot de componisten Hendrik Andriessen, Albert de Klerk en Jacob Bijster. Maar eerst gaat het over het Forbidden Music Regained-project, een samenwerking tussen de Leo Smit Stichting, Donemus en het Nederlands Muziek Instituut, waarover Lourens Stuifbergen in mei van dit jaar al over berichtte.
FORBIDDEN MUSIC REGAINED
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden veel componisten vervolgd door de nazi's, omdat ze óf een Joodse achtergrond hadden óf weigerden zich aan de nazi-regels te houden. Stuk voor stuk gaat het om begaafde instrumentalisten en componisten, die vaak ook internationaal erkenning vonden. Velen overleefden de oorlog niet, veelbelovende carrières werden gebroken of konden na de oorlog maar moeizaam worden hervat, terwijl hun composities werden vergeten.
De Leo Smit Stichting te Amsterdam, opgericht in 1996, zet zich in om deze muziek weer tot klinken te brengen door concerten, cd’s en publicaties. In februari van dit jaar is in een fantastische samenwerking met Donemus in Rijswijk en het Nederlands Muziek Instituut in Den Haag begonnen aan een groots uitgaveproject, Forbidden Music Regained, dat heeft geresulteerd in twee series van elk 25 composities. In elke partituur is een korte biografie van de componist en een toelichting op het desbetreffende werk opgenomen. Op de sites van de Leo Smit Stichting, Donemus en van het Nederlands Muziek Instituut kunt u zich nader informeren, terwijl het bijgaande attachment een overzicht geeft van de uitgaven. Ik kan u verzekeren, het gaat om boeiende composities.
De feestelijke presentatie met een concert en een receptie vond onder grote belangstelling plaats op zaterdagmiddag 6 november in de Bernard Haitinkzaal in het Conservatorium van Amsterdam. Eerste exemplaren werden uitgereikt aan oud-minister Roger van Boxtel, vanaf januari 2022 voorzitter van de Leo Smit Stichting, aan Bernard Kobes, voorzitter van Buma/Stemra, en aan journalist en presentator Margriet Vroomans, die een 17-delige radioserie maakte over in de oorlog vervolgde componisten en hun muziek.
Wilt u zich nader op de hoogte stellen van deze componisten en hun werk, dan is het boek Vervolgde componisten in Nederland door Eleonore Pameijer en Carine Alders zeer aan te bevelen. Het vertelt het tragische verhaal van grote talenten, van wie velen tijdens de Tweede Wereldoorlog moesten vluchten of onderduiken of in concentratiekampen omkwamen.
Het Forbidden Music Regained-project wordt voortgezet.
HENDRIK ANDRIESSEN
Enkele maanden geleden berichtte de pers uitgebreid over de Sonate ‘Da pacem, Domine’ voor orgel van Hendrik Andriessen, die na 100 jaar is teruggevonden in een archief in New Jersey USA. Andriessen componeerde het werk in 1913 voor de Haarlemse stadsorganist Louis Robert, die het in première bracht en vaak op zijn programma’s zette. Toen hij in 1922 naar de Verenigde Staten emigreerde nam hij de partituur mee. Tegen zijn gewoonte in maakte Andriessen waarschijnlijk geen kopie. Na zo’n zes, zeven jaren zoeken in talloze archieven en bibliotheken in Nederland, België en Frankrijk en later hoofdzakelijk in Amerika heeft uiteindelijk het taaie doorzettingsvermogen van historicus Jort Fokkens in combinatie met een flinke dosis geluk geleid tot de vondst van een reproductie van de originele partituur.
Medio 2022 is de uitgave van de Sonate ‘Da pacem, Domine’ gepland. Deze gebeurtenis zal worden opgeluisterd met de hernieuwde première in de Haarlemse Grote of St.-Bavokerk, terwijl daaraan voorafgaand een artikel zal verschijnen in Het Orgel.
Op dit moment zijn behalve Andriessens Sonate ‘Da pacem, Domine’ de volgende drukken bij Donemus in voorbereiding:
- Suite voor 2 trompetten, hoorn en trombone (1951)
- Choral varié voor 3 trompetten en 3 trombones (1973)
- Tre Pezzi voor fluit en harp (1966-1967)
ALBERT DE KLERK
In het Belgische orgeltijdschrift ‘De Orgelkunst’ verscheen in juni van dit jaar een artikel over Albert de Klerk, getiteld De organist Albert de Klerk, een Vlaamse Nederlander, waarin zijn activiteiten als organist, dirigent, pedagoog en componist worden belicht. Het artikel bevat een uitgebreide bespreking van zijn orgelwerken.
JACOB BIJSTER
De firma Boeijenga te Leeuwarden is bezig met de integrale uitgave van het orgeloeuvre van Jacob Bijster. Aan de reeds dertien uitgegeven werken kunnen we inmiddels de volgende compositie toevoegen: opus 21 – Toccata et Ricercare (1951)
Op dit moment is in voorbereiding: opus 13 – Fantasie e Fuga Psalm 68 (1945)
Bron: BH; nieuwsbrief Lourens Stuifbergen; 10 november 2021