In memoriam Bernard Bartelink (24-11-1929 - 19-10-2014)
Op zondag 19 oktober j.l. overleed vrij onverwacht op de leeftijd van 84 jaar Bernard Bartelink, honorair titulair-organist van de Kathedrale Basiliek Sint-Bavo te Haarlem.
Zijn benoeming in de Haarlemse Kathedraal in 1971 was een kroon op zijn kerkmuzikale loopbaan.
Hij kreeg daar de beschikking over het zojuist geplaatste Adema-orgel uit de kerk van de H. Willibrordus buiten de Veste in Amsterdam.
Bernard Bartelink was niet alleen een bezield liturgisch organist die trouw en geïnspireerd zijn kerkmuzikale plichten vervulde, waarbij hij kon putten uit zijn enorme repertoire, maar tevens nam hij actie om de orgelcultuur in de kathedraal op een uniek hoog plan te brengen door het organiseren van de jaarlijkse Zaterdagmiddagconcerten (van de tweede zaterdag na Pasen t/m de laatste zaterdag in september) sinds 1974 en het driejaarlijkse César Franckconcours sedert 1976. Dankzij deze initiatieven kwamen de Kathedrale Basiliek Sint Bavo, mede dankzij het Willibrordusorgel al snel internationaal op de kaart te staan als centrum van de orgelcultuur en kregen de concerten en het concours internationaal ook grote waarderingen erkenning. Niet voor niets staat op de plaquette bij het Willibrordusorgel die bij gelegenheid van zijn afscheid in 1999 werd aangebracht: fideliter organisans (met getrouwheid organiserend).
Bernard Bartelink beschikte over een bijzonder groot en breed repertoire uit alle stijlperiodes en was daarnaast een uitmuntend improvisator.
Zijn inspanningen hebben een niet te onderschatten bijdrage geleverd aan de internationale uitstraling van de stad Haarlem als centrum van de orgelcultuur.
Ook na zijn pensionering als organist van de Kathedrale Basiliek Sint-Bavo bleef hij tot vorig jaar internationaal actief als concertorganist. Op 13 april 2013 nam hij, op 83-jarige leeftijd, met het openingsconcert van de 40ste serie door hem in het leven geroepen Zaterdagmiddagconcerten, in de Kathedrale Basiliek afscheid van het concertpodium. Hij vertolkte toen een programma met werken van Haarlemse componisten.
De uitvaart zal plaatsvinden in de Kathedrale Basiliek Sint-Bavo op zaterdag 25 oktober a.s. om 11 uur waarna de teraardebestelling volgt op de r.-k. begraafplaats St.-Adelbertus te Bloemendaal.
Biografische gegevens:
Bernard Bartelink werd geboren in 1929 in Enschede. In 1954 behaalde hij de Prijs van Uitnemendheid voor Orgel aan het Amsterdams Conservatorium en in 1955 het diploma voor theorie en compositie. In 1961 was hij winnaar van het Internationaal Orgelimprovisatie Concours te Haarlem. Daarna was hij meerdere malen jurylid bij ditzelfde concours.
Tot september 1989 was hij als hoofdvakdocent voor orgel en improvisatie verbonden aan het Sweelinckconservatorium te Amsterdam en aan het Twents Conservatorium te Enschede waar hij vele leerlingen opleidde.
Na een aantal jaren werkzaam geweest te zijn als organist van de Obrechtkerk in Amsterdam werd hij in 1971 benoemd tot titulair-organist van de Kathedrale Basiliek Sint-Bavo te Haarlem waar in hetzelfde jaar het Willibrordusorgel was geplaatst en waar hij tot eind 1999 werkzaam bleef.
Hier kon Bernard Bartelink zich volledig ontplooien. In 1974 nam hij het initiatief tot de Zaterdagmiddagconcerten, een gedurfde onderneming want Haarlem was al de stad in Nederland waar door de gemeentelijke orgelconcerten jaarlijks al de meeste openbare orgelbespelingen plaatsvonden.
Ook zijn tweede initiatief: het driejaarlijkse César Franckconcours, waarvan de eerste editie in 1976 plaatsvond, heeft zich als snel een internationale reputatie weten te verwerven.
Daarnaast was hij de drijvende kracht achter de voltooiing van het Willibrordusorgel met een vierde klavier en met de ontbrekende registers.
Bernard Bartelink concerteerde veelvuldig in binnen- en buitenland, met name tijdens tournees in de Verenigde Staten, Zuid-Amerika, Korea, Nieuw-Zeeland, Rusland, Noorwegen, Denemarken en Duitsland. Meerdere malen was hij te gast als solist in The Royal Festival Hall in Londen en verder in de Notre Dame-kathedraal in Parijs en The National Cathedral in Washington D.C. Ook trad hij regelmatig op met het Koninklijk Concertgebouworkest, waaraan hij tot 1994 verbonden was. In de afgelopen jaren (vanaf 2001) concerteerde hij in Spanje, Polen, Frankrijk en Engeland (St. Paul's Cathedral en Westminster Cathedral).
Tevens was hij regelmatig jurylid bij nationale en internationale concoursen, met name in Haarlem (Internationaal Improvisatieconcours en het Internationaal César Franckconcours) en in Kazan (Rusland). Bij de Internationale Improvisatiewedstrijd van het festival van Europese Kerkmuziek in Schwäbisch-Gmünd (Duitsland) was hij tevens juryvoorzitter.
Als componist van koor-, orgel- en kamermuziek kreeg hij opdrachten van o.a. de stad Amsterdam, het toenmalige Ministerie van Cultuur Recreatie en Maatschappelijk werk, de Nederlandse St. Gregoriusvereniging, de Kathedrale Basiliek Sint Bavo, de Nationale Commissie voor Liturgie en de S.N.K (Samenwerkende Nederlandse Korenorganisaties).
Bernard Bartelink is tevens een aantal jaren bestuurslid geweest van de Koninklijke Nederlandse Organistenvereniging (thans de Koninklijke Vereniging van Organisten en Kerkmusici). Ook was hij enige tijd adviseur bij de Katholieke Klokken- en Orgelraad.
Bernard Bartelink was onderscheiden als officier in de orde van Oranje Nassau.
Ton van Eck